मुद्रा लोन योजना ही योजना भारत सरकारने 2015 सालापासून चालू करण्यात आली आहे . छोट्या-मोठ्या उद्योगांना विशेष करून काही बिगर कॉर्पोरेट आणि ज्याला शेती नाही अशांना आर्थिक सहाय्य देण्यासाठी हि एक सरकारने काढलेली एक चांगली योजना आहे.ह्या योजनेचे पुढील प्रमाणे सारांश पाहू .
PRADHAN MANTRI MUDRA LOAN YOJNA
PM MUDRA LOAN YOJNA.
मुद्रा लोन योजना : प्रधानमंत्री मुद्रा योजना थोडक्यात माहिती. प्रधानमंत्री मुद्रा कर्ज योजना ही योजना भारत सरकारने आठ एप्रिल 2015 साली. सुरू करण्यात आणली आणि या योजनेचे मुख्य उद्देश म्हणजे हे आहे की खाजगी क्षेत्रातील छोट्या मोठ्या उद्योगांना (MSMEs) सुलभ आणि परवडणारे कर्ज उपलब्ध करून देणे आहे. MUDRA म्हणजे मायक्रो युनिट्स डेव्हलपमेंट आणि रिफायनन्स एजन्सी हा उपक्रम स्वावलंबन आहे आणि उद्योग करण्यासाठी भारतात रोजगार निर्माण करण्यासाठी लक्ष केंद्रित करतो.
प्रधानमंत्री मुद्रा योजनेची प्रमुख उद्दिष्टे :(PMMY)
- आर्थिक समावेश.
- उद्योजकतेला प्रोत्साहन द्या.
- लहान व्यवसायाच्या वाढीला चालना द्या.
- रोजगाराच्या अनेक संधी उपलब्ध करून देणे.
- एम एस एम ई क्षेत्राला चालना द्या.
- आर्थिक समावेश : या योजनेचे मुख्य उद्दिष्ट आहे की अनौपचारिक व्यवसायांना औपचारिक वित्तीय व्यवस्थेमध्ये क्रेडिट कार्ड मध्ये प्रवेश करून देणे हे आहे हे आपल्या अर्थव्यवस्थेमध्ये सर्व क्षेत्रांमध्ये पैसे निधी असल्याचे खात्री करून प्रोत्साहन देते.
- उद्योजकतेला प्रथम प्राधान्य द्या : ही योजना खाजगी ज्याला शेत नाही अशाला लहान मोठ्या उद्योजकांना कर्ज वाटप करून भारतातील लहान उद्योजकाला प्रोत्साहन देण्यास मदत करते पीएमएम वाय ला वाढवण्यासाठी आणि प्रत्येकाला नोकरी देण्यास निर्माण करण्याची संधी देण्यात येते.
- लहान व्यवसायाच्या वाढीला चालना द्या : लहान आणि सर्वात लहान व्यवसायांना लक्ष केंद्रित करून PMMY चे लक्ष हे आहे की सर्वात खाली म्हणजे सर्वात लहान व्यवसायाला वरी कसे आणता येईल हे आहेत हे जे व्यवसाय आहेत ते ग्रामीण भागातील आर्थिक विकासासाठी आणि रोजगार निर्मितीसाठी आहे.
- रोजगाराच्या अनेक संधी उपलब्ध करून देणे : प्रधानमंत्री MUDRA लोन योजना याने रोजगाराच्या संधी निर्माण करून देण्यास योगदान देते आणि सूक्ष्म व्यवसायांना प्रोत्साहन देते छोट्या आणि मोठ्या उद्योग क्षेत्रात महत्त्वपूर्ण योगदान देण्यात येते ही जी योजना आहे विविध क्षेत्रांमध्ये अनेक रोजगार निर्माण करून देण्यास महत्त्वाचा वाटा बचावते.
- एम एस एम ई क्षेत्राला चालना द्या : एम एस एम इ ही योजना आपल्या भारतीय अर्थव्यवस्थेसाठी अत्यंत महत्त्वाचे आहे जीडीपी निर्यात आणि रोजगारांमध्ये महत्त्वाचा वाटा आहे मुद्रा कर्जाची रचना अधिक बळकट करण्यासाठी केली जाते .
MUDRA कर्जाची श्रेणी :
आवश्यक कर्जाच्या रकमेवर आणि व्यवसायाच्या मार्गावर आधारित मुद्रा कर्जाचे तीन श्रेणींमध्ये स्पष्टीकरण केले जाते या पुढील प्रमाणे आहेत ते पाहू आपण.
- शिशु (50000) पर्यंत
- किशोर (50,000 ते 5,00,000)
- तरुण (5,00,000 ते 10,00,000)
- शिशु (50000) पर्यंत :
- हा योजनेचा महत्त्वाचा आणि पहिला टप्पा आहे आणि हे त्याच्या स्टार्टप्स किंवा लहान व्यवसायांना त्यांच्या बाल्यावस्थेत आहे .
- हे अशा उद्योजकांना देते की त्यांना व्यवसाय सुरू करण्यासाठी किंवा कच्चामाल किंवा काही साधने खरेदी करण्याकरिता त्यांना भांडवलाची आवश्यकता असते
- किशोर (50,000 ते 5,00,000) :
- ही श्रेणी अशा व्यवसायांसाठी तयार केलेली आहे की त्यांनी आधीच व्यवसाय चालू केलेला आहे आणि तो अजून जास्तीत जास्त मोठा विस्तार करण्यासाठी अतिरिक्त भांडवलाची आवश्यकता आहे .
- या विभागातील रक्कम अधिका अधिक त्यांना कच्चामाल घेण्यासाठी आणि अधिक कर्मचाऱ्यांना नियुक्त करण्यासाठी मदत करते .
- हे किशोर कर्ज त्यांच्या उद्योगाला व्यवसायाच्या स्टार्टअप गरजा आणि वाढत्या उद्योगाला अधिक गरजा संतुलन देतात .
- तरुण (5,00,000 ते 10,00,000) :
- तरुण कर्ज त्यांच्या व्यवसायाला पुढे नेण्यासाठी जास्तीत जास्त निधीशोधत असलेल्या व्यवसायांना लक्ष करते .
- या योजनेमध्ये कर्ज जास्त प्रमाणात येतात त्यामुळे शिशु आणि किशोर या श्रेणींपेक्षा व्याजदर जास्त असू शकतात .
पात्रता निकष :
ही योजना उत्पादन व्यापार आणि काही सेवा यांसारख्या विभागांमध्ये गुंतून खाजगी बिगर शेती छोटे-मोठे उद्योगांसाठी तयार करण्यात आलेली आहे मुद्रा कर्ज लोन घेण्यासाठी काही मुख्य निकष आहेत .
- व्यवसायाचा प्रकार :
- व्यवसायाचा आकार :
- बिगर शेती उपक्रम :
- नॉन कॉर्पोरेट संस्था :
व्यवसायाचा प्रकार : मुद्रा हे योजनेमध्ये अर्ज करण्यासाठी पुढील प्रमाणे पात्र ठरू शकतात उत्पादन व्यापार आणि सेवा क्षेत्रातील व्यवसाय .
व्यवसायाचा आकार : या कर्जाचे उद्दिष्टे आहे की लहान आणि सूक्ष्म युनिटसाठी आहे .
बिगर शेती उपक्रम : शेती आणि त्यांच्याशी संबंधित असलेल्या म्हणजे पीक उत्पादन यांचा पीएमएमवाय जरी समाविष्ट नसला तरी या काही गोष्टींसाठी पात्र ठरू शकतात दुग्ध व्यवसाय मधमाशी पालन आणि मत्स्य पालन हे पात्र ठरू शकतात .
नॉन–कॉर्पोरेट संस्था : या योजनेचे लक्ष अशा लहान व्यवसायांवर आहे की जे खाजगी आहेत आणि असंघटित क्षेत्रात कार्यरत आहेत .
MUDRA LOAN YOJANA DOCUMENTS
* कर्ज प्रक्रिया आणि लागणारे कागदपत्रे :
मुद्रा कर्जासाठी अर्ज करण्याकरिता कमीत कमी कागदपत्रासह प्रक्रियेचे अनुसरण करणे आवश्यक आहे .
- वित्तीय संस्थांकडे जाणे .
- कागदपत्रे आवश्यकता .
- कर्ज मंजुरी आणि वितरण .
वित्तीय संस्थांकडे जाणे : आपण कर्ज योजनेसाठी पुढील बँकांना आणि काही संस्थांना संपर्क साधने पुढील प्रमाणे .
- व्यक्ती आणि व्यवसाय बँका .
- मायक्रो फायनान्स संस्था (MFIS) .
- नॉन बँकिंग वित्तीय संस्था (NBFCs) आणि .
- मुद्रा कर्ज योजनेसाठी ग्रामीण बँका (RRBS) यांच्याशी संपर्क साधू शकतात .
कागदपत्रे आवश्यकता :
- खातेदारकाचा पुरावा आधार कार्ड, मतदान ओळखपत्र, किंवा पॅन कार्ड.
- पत्त्याचा पुरावा, लाईट बिल ,पासपोर्ट फोटो, आधार कार्ड .
- बँक खाते तपशील .
- असलेल्या व्यवसायाचा उत्पन्नाचा किंवा कमाईचा पुरावा.
- इंटरप्राईजेस तपशील आणि कर्ज कसे वापरले जाईल याची रूपरेषा देणारी व्यवसाय योजना .
कर्ज मंजुरी आणि वितरण : आपण अर्ज केलेल्या अर्जावर प्रक्रिया झाल्यानंतर आणि कर्ज मंजूर केल्यावर तिची रक्कम थेट कर्जदाराच्या बँक अकाउंट मध्ये जमा केली जाते .
* मुद्रा योजनेचे फायदे :
- कोणत्याही संपाविश्वकाची आवश्यकता नाही .
- लवचिक कर्जाची रक्कम .
- परवडणारे व्याजदर .
- क्रेडिट गॅरंटी .
- महिला उद्योजकतेला प्रोत्साहन .
- रोजगार निर्मिती .
- निधीचा डिजिटल प्रवेश .
- कोणत्याही संपाविश्वकाची आवश्यकता नाही : मुद्रा लहान उद्योजकांना सुरक्षा म्हणून कोणत्याही मालमत्ता प्रदान करण्याची आवश्यकता नाही .
- लवचिक कर्जाची रक्कम : विविध श्रेणी ही व्यवसायांना कर्जासाठी अर्ज करण्याची गरजेनुसार परवानगी देतात त्यामुळे योजनाही विकासाच्या मार्गावर अनुकूल बनते.
- परवडणारे व्याजदर : मुद्रा कर्ज हे दुसऱ्या कर्जाच्या व्याजदरासह कमी येतो जे बी कमीत कमी नफ्यावर चालणारे व्यवसाय आहेत त्यांना हे फायदेशीर वाटत आहे .
- क्रेडिट गॅरंटी : मुद्रा कर्ज हे सीजीएफएमयू क्रेडिट गॅरंटी फंड ऑफ मायक्रो युनिट च्या नावाखाली येतात जी लहान व्यवसायांना कर्ज देण्यासाठी मदत करते बँकांनी वित्तीय संस्था अधिक भरवशावर कर्ज देण्यास उत्साहीत होतात .
- महिला उद्योजकतेला प्रोत्साहन : मुद्रा योजना ही महिला उद्योजक होण्यासाठी जास्त प्रमाणे प्रयत्न करतात कोणत्याही योजनेमध्ये महिला उद्योजिकांना प्रोत्साहन देतात काही खाजगी संस्था महिलांना उद्योगासाठी अनुदान आणि कमी व्याजदर देण्यात येते .
- रोजगार निर्मिती : लहान व्यवसायांना आणि लहान उद्योगाला मोठं करण्यासाठी जेवढा प्रयत्न करता येईल तेवढा करून त्यांना सक्षम बनवतात त्यामुळे जे खेड्यामध्ये रोजगार नसतो म्हणून शहराकडे वळतात ते यामुळे स्थलांतर कमी प्रमाणात होते .
- निधीचा डिजिटल प्रवेश : सरकारचा डिजिटल इंडिया ही प्रयत्न मुद्रा योजना डिजिटल व्यवहारांना आणि निधी प्रोत्साहन देते .
आव्हाने आणि टीका
मुद्रा लोन योजना ही अनेक फायदे चांगले असूनही या योजनेला काही आव्हानाला आणि काही ठिकाणा समोरासमोर जावे लागते ते आपण पुढील प्रमाणे आहेत ते पाहू.
- नॉन-परफॉर्मिंग ॲसेट्स (NPAs)
- जागरूकता आणि पोहोच
- विस्तारासाठी मर्यादित रक्कम
- नॉन-परफॉर्मिंग ॲसेट्स (NPAs)
विस्तारासाठी मर्यादित रक्कम : मुद्रा लोन योजनेची चिंताग्रस्ता आव्हान म्हणजे एन पी ए ची वाढती संख्या आहे .
- जागरूकता आणि पोहोच : या योजनेला छोट्या मोठ्या व्यवसायांना छोट्या मोठ्या उद्योगधंद्यांना खूप सारा फायदा झालेला असून सुद्धा अजूक त्याच्या सोयीबद्दल फायद्यांबद्दल अधिक जास्त प्रमाणात जागरूकता करणं आवश्यक आहे.
- विस्तारासाठी मर्यादित रक्कम : काही आव्हाना बद्दल आणि ठिकाण बद्दल असे एक टीका आहे की कर्जाची रक्कम जी आहे ते शिशु गटातील आणि किशोर श्रेणी मधील कामकाजासाठी भांडवल कमी पडत आहे असे टीका आहे.
प्रभाव आणि उपलब्धी
मुद्रा लोन योजना ही चालू झाल्यापासून या योजनेत भारतातील छोट्या मोठ्या व्यवसायांना त्यांचं मजबूत स्थान बनवण्यासाठी एकदम महत्त्वपूर्ण ठरलेली आहे आतापर्यंत 37 कोटीहून अधिक लाभार्थ्यांना मार्च 2023 पर्यंत पंधरा लाख कोटी रक्कम वाटण्यात आलेली आहे याचं महत्त्वपूर्ण भाग म्हणलं तर महिलांना त्यांचा व्यवसाय उभा करण्यासाठी जास्त मदत करण्यात येते.
मुद्रा लोन योजना : प्रधानमंत्री मुद्रा योजना थोडक्यात माहिती. प्रधानमंत्री मुद्रा कर्ज योजना ही योजना भारत सरकारने आठ एप्रिल 2015 साली. सुरू करण्यात आणली आणि या योजनेचे मुख्य उद्देश म्हणजे हे आहे की खाजगी क्षेत्रातील छोट्या मोठ्या उद्योगांना (MSMEs) सुलभ आणि परवडणारे कर्ज उपलब्ध करून देणे आहे. MUDRA म्हणजे मायक्रो युनिट्स डेव्हलपमेंट आणि रिफायनन्स एजन्सी हा उपक्रम स्वावलंबन आहे आणि उद्योग करण्यासाठी भारतात रोजगार निर्माण करण्यासाठी लक्ष केंद्रित करतो.
IMPORTANT WEBSITE LINK :
| visit this official website | Mudra Loan link |
| visit this website | yojnacorner.com |